Rwanda: Les Pay des Mille Collines - Ngorongoro

Geachte landgenoten,

Het land van de duizenden heuvels (vrij vertaald) was mijn volgende en één na laatste bestemming van deze overweldigende reis. Na de zware trekking naar het drielandenpunt van de DRC, Rwanda en Uganda was het tijd om laatstgenoemde land te verlaten. Zij het met een spierpijn van hier tot aan Zuid-Afrika, maar dat neem je dan maar op de koop toe.

Rwanda kent een interessante koloniale maar tevens, gewelddadige geschiedenis. De Duitsers kwamen dit kleine gorilla landje koloniseren, ergens begin 20e eeuw. ‘Waar hebben we dat méér gezien’!! Na een niet overweldigend succes is het in Belgische handen gevallen. Onze zuiderburen hadden het lumineuze idee om de zwarte bevolking onder te delen in twee etnische groepen, genaamd: Hutu’s en Tutsi’s. De reden voor het toekennen van één van deze namen was een op zichzelf staande onderneming, waarbij de Belgen zich weer eens van hun meest snuggere kant lieten zien. Volgens hun regel was je een Tutsi als je 10 of meer koeien bezat en een Hutu als je minder van deze melk producerende beesten in eigendom had. Dus er werd weer luk raak gestrooid met het verdelen van de bevolkingsgroepen in twee verschillende partijen. Door de onderverdeling in twee bevolkingsgroepen, zou tientallen jaren later één van de bloedigste genociden uit de mens haar historie worden voltrokken. Hierover zal ik verderop in mijn betoog meer uitweiden.

Eerst mijn interessante grensovergang van Uganda naar Rwanda (dit is een opwarmertje voor de laatste grensovergang naar Tanzania, so you know!!). Ik ben nog steeds samen met mijn Engelse reisgenote wanneer we bij de grens aankomen. De douane beambte vraagt of ik mijn aanmeldingsformulier even uit de zak wil toveren, waarop ik de beste man antwoord: ‘Ik heb geen papier, aangezien ik nog steeds geen printer in mijn backpack heb zitten’. Fout antwoord, want de beste man wilde me meteen niet meer helpen. Na wat grapjes gemaakt te hebben was hij weer in een goede bui en zette een stempel zodat we op weg konden na het Rwandese strand in Gisenyi. De rit er naartoe was werkelijker waar prachtig, één en al bergachtig landschap. De bijnaam voor Rwanda (Les pay des mille collines) is dan ook niet geheel uit de lucht komen vallen.

Gisenyi is een stadje dat aan lake Kivu ligt, 2 km van de Congolese grens bij Goma. Hier hebben we voornamelijk cultuur gesnoven en ons het gerstennat goed laten smaken.
Op 4 en 5 juli waren het nationale feestdagen die in teken stonden van de bevrijding van Rwanda. Welke bevrijding van welke oorlog het is, dat is te lastig te achterhalen en iedereen volgens mij allang vergeten. Het feest daarentegen was er niet minder om. Veelal Franse gerechten verschenen op onze tafelkleedjes en dit hebben we ons dan ook goed laten smaken. De leukste activiteit is misschien wel het bekijken van de grensovergang met Congo. Waarom zou je denken, wat kan er nou zo leuk zijn aan een grensovergang, nou dit. Als je bedenkt dat 2 km verderop er meer kogels worden afgevuurd dan er kinderen worden geboren, dan begrijp je dat veel mensen daar in verschrikkelijke armoede leven. De grensovergangen zijn vrij overbrugbaar dus elke dag komen er zo’n 30.000 Congolezen de grens over om voedsel te kopen in Rwanda (Gisenyi) om vervolgens weer terug te keren naar dit oorlogsgebied. Ze nemen manden op hun hoofden en tassen om hun lichamen mee om voedsel in op te slaan. Dus wij blanken staan met onze supersonische camera’s bij de grens om dit tafereel vast te leggen. Deze mensen zorgen voor geweldig beeldmateriaal door de grote getalen en de kleurrijke tafelkleden die ze dragen. Zo kan je je als reiziger dus een middagje kostelijk vermaken. Je moet wel de reden van hun aanwezigheid daar naast je neerleggen en genieten van de plaatselijke chaos.

Afgezien van leuke zwemtaferelen (Afrikanen gaan het zwemmen 100% NOOIT domineren) hebben we voornamelijk genoten van een welverdiend momentje van rust in Gisenyi. Dit had ik nodig alvorens ik terug zou keren naar de Virungas. Het berglandschap waar de gorilla’s zich verstoppen. Eénmaal aangekomen in Kinigi voelde ik me er meteen thuis. Tijdens mijn wandeltochtje naar het hostel werd ik achterna gezeten door drommen kinderen. Die graag met je op de foto gaan, maar niet voordat je eerst even 1.000 Rwandese Franc aftikt. Die kleine gastjes zijn al gauw bedreven in het land van ‘wandel en handel’. Afgezien van een kleine bergtocht heb ik voornamelijk de Rwandese cultuur leren kennen. Door een familie ben ik uitgenodigd om bij hun in huis lokaal te eten. Wat in hun land een hele eer is, die je dan ook niet dient af te slaan. Ik dus naar hun nederige stulpje om van een welverdiende pot Matoke te genieten. Super lief van deze mensen om voor mij te koken, ware het niet dat hun lieftallige dochter dit had geregeld. Laat zij nou net van dezelfde leeftijd zijn als ik….hahahaha, u raadt het al…hartje verliefd. Maar voordat er te snel conclusies worden getrokken, we hebben het heel beschaafd gehouden. Koffie, eten en hup snel de deur weer uit naar mijn eigen bedje in mijn EIGEN hostel.

Na de verfrissende lucht van de bergen is de hoofdstad, Kigali, alweer mijn laatste bestemming in dit fabelachtige land. De hoofdstad staat bekend om de verfilming van de film ‘Hotel Rwanda’, die ingaat op de bloedige genocide. In deze film staat het dure hotel 'Les‘Mille Collines’ centraal (een aanrader voor één ieder die de film nog niet heeft aanschouwd). In 1994 kwam op 7 april (jammer genoeg mijn verjaardag) de haat tussen de Hutu’s en de Tutsi’s tot een ontploffing. In een tijdsbestek van 100 dagen werden er circa 1 miljoen –voornamelijk Tutsi’s- mensen van hun leven beroofd, velen verminkt of anderzijds pijn toegedaan. Terugkijkend op deze verschrikkelijke gebeurtenissen is het haast niet te geloven dat de mensen nu in een enorme vredige situatie leven. Er wordt geen onderscheid meer gemaakt in bevolkingsgroepen, er wordt vandaag de dag gesproken over Rwandezen. Iedereen is hetzelfde en gelijk aan elkaar. Dit is prachtig te zien in de hoofdstad Kigali. Tijdens mijn bezoek aan het genocide museum wordt je ondanks de huidige situatie toch wel pijnlijk met de neus op de feiten gedrukt. Wat mensen bij elkaar kunnen aanrichten is ronduit schandalig. Dit museum vertelt de historie in woord en beeldmateriaal van de politieke geschiedenis tot en met de bloedige genocide. Alle feiten worden uiteengezet en vertelt je uiteindelijk een levensles die je niet snel meer zult vergeten.

Het land heden ten dage is er dus één van vele schoonheden. Ik heb me voornamelijk begeven op de marktjes om kleurrijke kleding aan te schaffen. Daarnaast ben ik de laatste dag naar een gratis festival gegaan waar de grote nationale sterren optraden. Eén waar volksfeest met vele Afrikaanse geluiden en kontgeschuur op de dansvloer. Met deze beelden nam ik de volgende dag afscheid van dit enerverende landje. Ondanks de lelijke geschiedenis is dit waarschijnlijk het meest vredige en lieve volkje wat ik tot nog toe heb ontmoet op mijn buitenlandse escapades. Ze zijn allemaal super vrolijk, praten honderduit met je (alhoewel velen Frans spreken, ik ken Frans maar Frans kent mij niet) en proberen je overal mee te helpen en voor uit te nodigen. Een echte aanrader voor één ieder die van een mooi landschap, cultuur en dance & art houdt.

Het verlaten van een land gaat me altijd vrij eenvoudig af, maar zoals het volgende verhaaltje zal doen laten blijken, is het binnenkomen van een land altijd iets wat me zwaar valt. Tanzania is mijn laatste bestemming, die ik vanuit het dorpje Rusumo (Rwanda) zal gaan bedwingen. Eenmaal aangekomen bij de Tanzania zijde stond ik in de rij om mijn laatste visa te bemachtigen, ik samen met mijn 50 US dollars. Ik haal één 20 dollar biljet en drie 10 dollar biljetten uit mijn zak en geef de douane beambte dit geld samen met mijn paspoort. Zegt de beste man na een goede 2 minuten, 2 van deze biljetten zijn te versleten (hij noemt de biljetten ‘exhausted’) die kan ik niet accepteren. Aangezien dit mijn laatste land is, beantwoord ik netjes met: ‘Dit zijn mijn laatste dollars, wat verwacht je nu dat ik doe, aangezien er niet echt een bank op de grensovergang staat of zo’. Ik was zeg maar een kleine beetje heet gebakerd, na 2 minuten bakkeleien neemt hij het nog steeds niet aan, waarop ik de legendarische woorden WAT EEN BULLSHIT roep!
Nietsvermoedend vraag ik mijn paspoort terug en loop ik kwaad weg (zonder stempel)......maar ik had natuurlijk nog wat andere dollars verstopt in mijn backpack, die dollars trek ik uit de tas en ga terug...skip de hele rij en ga gelijk voor het loket staan. Leg mijn paspoort neer en geef hem de dollars. Hij kijkt me aan en reageert met een hevig trillende lip: ‘You’ve really insulted me, dus ik laat je Tanzania niet in….hhahhahahha, wat een held hé!! Daar sta je dan met je goede gedrag, duizenden kilometers van je eigen huis bij een grens waar ze je er niet in gaan laten.

Die gast gooit mijn paspoort naast zich neer en zegt: Ik ben een douane officier, aangesteld door de president. ‘Jij beledigt mij, dat betekent dat jij de president van dit land indirect hebt beledigd.
Dus je gaat maar terug naar Kigali...ik laat je het land niet in’! Enigszins beduusd maar tevens haar scherp diende ik hem van het volgende repliek: ‘Mijn moeder heeft mij op deze aarde gezet, jij beledigt mij door mijn paspoort niet te stempelen en mijn geld niet aan te nemen. Dat wil zeggen dat jij dus indirect mijn moeder beledigt. Als zij hiervan hoort dan zwaait er wat voor jou! Je had zijn gezichtsuitdrukking moeten zien. Iedereen achter mij in de rij lachen! Maar die grap kostte me al met al 1,5 uur wachten. Alvorens die beste man tot bedaren was gebracht en uiteindelijk mijn paspoort wilde stempelen. Op het eind heb ik hem maar gesmeekt en 100x mijn excuses aangeboden zodat ik mijn felbegeerde laatste stempel van deze trip heb.

Genoeg over de ‘leuke’ perikelen, terug naar het echte werk. Noord Tanzania staat bol van de mooie natuurreservaten. De bekendste is de ‘Serengeti’ met de Ngorongoro Crater als landschappelijk hoogtepunt. Ik had besloten om mijn laatste grote safaritocht hier te gaan ondernemen. Luister en huiver. Na een dag gespendeerd te hebben aan de onderhandeltafel bij verschillende touroperators kwam ik een stel pesudo gangsters tegen op de straat. Ze worden ook wel Flycatchers genoemd. Deze gasten proberen je bij de operators naar binnen te krijgen en je een goede deal te bezorgen, dat bezorgt hen een ‘fikse’ commissie. Dit overkwam mij aan het einde van de dag, waarbij ik door één van de operators tegemoet werd gekomen. Hij begreep mijn situatie en ging akkoord met mijn beperkte budget als backpacker.

Hals over kop moest ik mijn hotel die dag verlaten, in de auto, op weg naar een dorpje onder de rook van de Ngorongoro. Ik werd vergezeld door 2 Finse dames en 1 Japanse (wat zijn ze toch grappig, die levende sushi fanaten). In de avond werden we wederom versterkt met nog eens 4 mensen. Een Japanner, een Venezolaan, een Colombiaanse en een Fransman. We waren dus een geëmailleerd gezelschap. Ware het niet dat dit viertal, op de weg naar ons hotel werd tegengehouden door de politie en terug gestuurd naar de grote stad, Arusha. Dit betekende dat we de volgende dag pas later zouden vertrekken (U voelt het al aankomen, deze tocht wordt een mix van bijzondere aaneenschakelingen van onbenulligheden!!). De volgende ochtend zijn we dan ook wat later in de 4x4 gesprongen, gewapend met 8 man sterk. Onze gids was weer ouderwets, steenkolen Engels, ongeïnteresseerd en vooral Hakuna Matata gericht. Dit betekent zoveel als; ‘doe maar lekker rustig aan, de wereld vergaat niet’. Met andere woorden het duurde allemaal ellenlang voordat we waren ingecheckt bij het park en op weg naar de Krater. In plaats van 7 uur ’s ochtends (wat ons plan was) waren we er goed en wel rond 11 uur.

We rijden die krater binnen, wat denk je. Eén en al MIST! Je ziet geen handen voor ogen. Iedereen zag hun zuurverdiende poen door hun vingers glippen, maar bovenal de grote aantallen wilde dieren waren niet te spotten. Gelukkig toen we waren afgedaald hebben we een meer dan bijzondere toertocht gemaakt. De ‘Big Five’, check! Nijlpaarden, check! Pumba’s, check en natuurlijk een karrenvracht aan zebra’s en ander (on)gedierte wat rondstruint op deze savannes. Giraffe zei je….neeeej! Die beesies kunnen niet overleven in de krater, aangezien daar geen bomen groeien. Ik raad aan om wat foto’s te kijken voor de sfeerimpressies…..het is echt verreweg het meest interessante natuurlijke verschijnsel wat er bestaat in Oost-Afrika. De krater was namelijk voorheen een berg (vergelijkbaar met de Kilimanjaro 100 km verderop), maar zakt langzaamaan de kern van de aarde in.

Ging alles van een leiendakkie…..dacht het niet! Onze chauffeur snapte geen snars van het hele game driven. Dit was dus zogezegd zijn eerste keer. De 4x4 die we kregen toegewezen had kuren vanaf het begin en bracht ons tot aan de voet van de krater, maar omhoog….nuhnuh! Er werd gewoon verwacht dat we even naar boven sjouwden. Als dit alles was, dan viel het nog wel mee! Maar sommige reisgenoten hebben het driedubbele betaald van wat ik heb neergelegd. Hun geduld werd dan ook zwaar op de proef gesteld. Tot overmaat van ramp was bij terugkomst uit het park de organisatie helemaal zoek. Mijn taxi naar de stad was niet komen opdagen waardoor ik een extra nacht moest spenderen in het kamp. De overige reizigers wisten tevens niet waar ze aan toe waren, want de 4x4 had schakelproblemen en er werd maar bar weinig gecommuniceerd. Om een lang verhaal kort te maken. Een deel van de groep werd niet meegenomen op de 2de dag safari en kon fluiten naar hun peso’s. Ik daarentegen werd de volgende dag wakker gemaakt en kreeg een rekening gepresenteerd van de gemaakte kosten. Of ik even 35 US dollars ‘extra’ wil aftikken.

Avond ervoor, ik: ‘Maar als jullie niets kunnen regelen en ik genoodzaakt ben hier te blijven, dan wordt dit vergoedt neem ik aan’. Gids: ‘Ja, wij zullen dit op ons nemen’.
Wat denk je, volgende dag was de gids vertrokken en werd ik met de rug tegen de muur gezet door het hotel management. Nou ik kan je verzekeren, ik zit veilig in een hostel in Arusha met nog steeds een gevulde portemonnee. Een Jonkers’ laat zich niet piepelen, wat denken die gasten wel niet..hahaha;)

De trip was adembenemend, maar de organisatie adem wegnemend. Tanzania is een land met onwaarschijnlijke natuurlijke hoogtepunten. Organisatie skills en tevens klantvriendelijkheid (of moet ik zeggen toerisme vriendelijkheid) daarentegen kent onwaarschijnlijke dieptepunten (een enorm verschil, tot nog toe, met de andere drie Oost-Afrikaanse landen). Ik ben benieuwd wat de laatste twee weken van mijn reis gaan brengen. Ik realiseer me dat dit een iets langer verhaal is, maar als de Tanzaniaantjes elke keer zo moeilijk doen en explosief reageren dan wordt mijn laatste verhaal een ‘Dikke Thriller’!!!!

Ik hoop dat jullie weer ouderwets hebben genoten. Kom met zijn allen naar Oost-Afrika, want ik zal in twee weken weer in Europa zijn dan lopen we elkaar mooi mis …hahahha!!

Toedeledoki